Claustra

Je hebt ze ongetwijfeld al zien passeren: de verticale houten latten die als scheidingswand dienen. De afgelopen jaren zijn ze een populaire toevoeging aan veel interieurs. Ze zorgen voor een duidelijke afscheiding van verschillende ruimtes, maar laten wel nog licht en lucht door.

Deze verticale panelen in hout zijn enorm populair, maar er is veel meer mogelijk. Ik hoop je met dit artikel te kunnen inspireren en creatief te doen nadenken.

Braziliaans verband

Claustra's zijn oorspronkelijk een oplossing die vooral buiten werd gebruikt. Door bakstenen enkel met de uiteinden op mekaar te laten rusten, worden ingenieuze patronen gecreëerd. Open en gesloten delen wisselen mekaar af, waardoor een spel ontstaat tussen privacy en doorzicht, lichtinval en zonwering.

De wanden hebben een sterk decoratief karakter, zowel door hun uitzicht als door het schaduwspel dat erdoor gecreëerd wordt. Toch worden deze wanden wel degelijk vanuit een praktisch standpunt gebruikt. Doordat gewerkt wordt met open en gesloten delen, wordt fel zonlicht buitengehouden, maar blijft er daglicht naar binnen stromen. Ook andersom zorgen de openingen ervoor dat artificieel licht naar buiten kan kruipen. Bovendien zorgt een dergelijke wand voor de nodige ventilatie, wat in warme streken vaak zeer welkom is.

Foto: studio Guilherme Torres

Cobogó

Een verlengde van het claustraverband is de cobogó. Deze werd ontwikkeld door ingenieurs Amadeu Oliveira Coimbra, German Ernesto August Boeckmann and Antônio de Góis (ze namen de eerste letters van hun achternaam om het product een naam te geven).

Cobogó's zijn losse elementen met patronen van vierkanten, driehoeken of cirkels. De inspiratie hiervoor komt van Mashrabiya's, decoratieve roosters uit de Islamitische cultuur, die traditioneel in hout werden gemaakt. De Cobogó-stenen kunnen opgebouwd zijn uit terracotta, maar ook beton of andere, minder traditionele materialen zijn mogelijk.

Foto 1: Adria Gaula
Foto 2+3: Fernando & Humberto Campana voor Aesop
Foto 4: Lucio Costa & Oscar Niemeyer

Kumiko

Een andere bron van inspiratie komt, hoe kan het ook anders, uit Japan. Kumiko is een Japanse houtbewerkingstechniek waarbij houten onderdelen aan mekaar worden bevestigd zonder nagels. De stukken blijven op hun plaats dankzij de druk. Het resultaat zijn panelen met complexe patronen, dat vooral voor deuren en schermen werd gebruikt.

De patronen zijn niet zomaar lukraak gekozen. Vandaag de dag zijn er rond de 200 patronen die gebruikt worden sinds honderden jaren. Elk patroon heeft een betekenis of bootst een patroon uit de natuur na waarvan men denkt dat het een goed voorteken is.

Decoratieve scheidingswanden zijn zoals eerder gezegd tegenwoordig zeer vaak aanwezig in hedendaagse interieurs. En terecht. Met hun uitgesproken karakter geven ze een dosis persoonlijkheid aan je interieur én kunnen ze jouw plan op een interessante manier afbakenen.

En dit hoeft dus niet met verticale latten te zijn. Het Braziliaans verband, cobogó-stenen of de kumiko-techniek zijn een perfect voorbeeld van hoe een patroon kan toegepast worden op een architecturale, tijdloze manier.

Denk er eens over om een bakstenen claustra in je interieur zetten of een patroon in hout of staal te ontwerpen met een knipoog naar de betonnen elementen. Bovendien zijn er ook kant-en-klare oplossingen, zoals deze elementen van Patricia Urquiola voor Mutina.