Urban mining

Heb jij al eens gehoord van “Urban Mining”? Het is een onderdeel van een circulair bouwproces dat de komende jaren meer en meer mainstream zal worden. Circulair bouwen is beter en zuiniger gebruik maken van energie. Het is hergebruik van bestaande grondstoffen maar ook anticiperen op het hergebruik na afbraak. Het is gebruik maken van biobased en gerecycleerde materialen. Het is een concept waar ik zelf nog té weinig van af weet maar wat enorm belangrijk is en nog meer aan belang zal winnen in de toekomst. Hou zeker deze blog in het oog, want hier ga ik het zeker nog over hebben.

Wat is urban mining?

Urban mining maakt een deel uit van dit circulaire proces. Kort gezegd: bij urban mining maak je van de stad een mijn vol met te gebruiken grondstoffen. Je gaat materialen en producten uit bestaande gebouwen halen en hergebruiken. In de basis gaat het om het recycleren van kostbare metalen uit afgedankte elektronica. Maar durf het gerust ruimer te bekijken. Stenen, hout, deuren, glas … ze kunnen allemaal gerecupereerd worden en opnieuw gebruikt worden in een nieuw gebouw of renovatie. Bij urban mining worden gebouwen niet gesloopt maar geoogst. De stad is het magazijn, met enorm veel mogelijkheden.

De 5 R-en van zero waste.

De 5 R-en vormen de basis van de zero waste economie. Stel jezelf bij elke aankoop en elk product de volgende vragen: Kan ik het weigeren? Kan ik minderen? Kan ik het hergebruiken? Kan het gerecycled worden? Kan ik het composteren?

1. Refuse
   Durf weigeren. Je moet geen gratis balpen aannemen op die beurs, je mag nee zeggen tegen plastic verpakkingen. Refuse is dé belangrijkste stap in het zero-waste-proces.

2. Reduce
   Het klinkt aanlokkelijk: twee kopen, één gratis. Maar wanneer je dat gratis product uiteindelijk niet gebruikt en moet weggooien, heeft dit toch wel een negatieve impact. Denk dus doordacht na over wat je nodig hebt, en wat je ook met plezier gaat gebruiken. Door meer waarde te geven aan wat je koopt, zal je dit automatisch met meer respect behandelen en zal dit langer meegaan.

3. Reuse
   Hergebruik! Een glazen confituurpotje kan je hergebruiken bij je verpakkingsvrije winkel, een kapot t-shirt kan je omtoveren tot zakjes of vodden voor de schoonmaak, krantenpapier kan perfect dienen als inpakpapier. Zo verleng je de levensduur van deze materialen.

4. Recycle
   Kan je met de bovenstaande stappen niet verder? Zorg er dan voor dat je het afval op de correcte manier sorteert. Papier en glas apart, kleding in de kledingcontainer. Het doel zo weinig mogelijk in de reguliere afvalzak moeten steken. Dit afval wordt immers verbrand of belandt op de vuilnisbelt, met schadelijke gassen en grondvervuiling als gevolg.

5. Rot
   Het afval dat je na de voorgaande stappen over hebt, zou als het goed is bestaan uit organisch afval. En dit kan je composteren. Doe dit liefst zelf, als je in de mogelijkheid bent om dit te doen. Zo vermijd je dat het alsnog op de vuilnisbelt belandt.

Waarom?

Urban mining valt dus onder puntje 3: reuse. Hergebruik (of upcycling) is nog steeds beter dan recycling. Door te recyclen, verliest het product aan waarde. Eerder downcycles dus. Door afval, grondstoffen en producten te hergebruiken, vergroot je hun waarde en verleng je hun levensduur. Het is m.a.w. een duurzame manier om te bouwen en te verbouwen. Je vermindert de impact van het bouwproces op het milieu. Als je weet dat de bouw wereldwijd zo’n 40% van de materialen verbruikt, dan is het duidelijk dat hier een impact gecreëerd kan worden.

Daarnaast is urban mining een lokaal gegeven. Je bekijkt in de buurt wat er beschikbaar is voor hergebruik, wat zo ook weer een effect heeft op de ecologische voetafdruk. Als je dan ook nog weet dat veel grondstoffen schaars zijn, of zelfs niet meer te ontginnen zijn in de natuur, dan worden de voordelen van urban mining des te duidelijk.

Foto links: United Bottle Group

Waarom?

Urban mining valt dus onder puntje 3: reuse. Hergebruik (of upcycling) is nog steeds beter dan recycling. Door te recyclen, verliest het product aan waarde. Eerder downcycles dus. Door afval, grondstoffen en producten te hergebruiken, vergroot je hun waarde en verleng je hun levensduur. Het is m.a.w. een duurzame manier om te bouwen en te verbouwen. Je vermindert de impact van het bouwproces op het milieu. Als je weet dat de bouw wereldwijd zo’n 40% van de materialen verbruikt, dan is het duidelijk dat hier een impact gecreëerd kan worden.

Daarnaast is urban mining een lokaal gegeven. Je bekijkt in de buurt wat er beschikbaar is voor hergebruik, wat zo ook weer een effect heeft op de ecologische voetafdruk. Als je dan ook nog weet dat veel grondstoffen schaars zijn, of zelfs niet meer te ontginnen zijn in de natuur, dan worden de voordelen van urban mining des te duidelijk.

Hoe?

Een belangrijk uitgangspunt bij circulair bouwen is voor je start na te denken over een eventuele afbraak. Hoe eenvoudig gaan de gebruikte materialen geoogst en hergebruikt kunnen worden? Welke waarde hebben ze na afbraak nog? Kunnen ze gemakkelijk gedemonteerd worden? Verschillende baksteenfabrikanten zijn zo bijvoorbeeld aan het nadenken over nieuwe manieren om bakstenen aan mekaar te bevestigen. Bakstenen zijn perfect herbruikbaar, maar het verwijderen van de mortel is zeer arbeidsintensief, waardoor de keuze voor nieuwe bakstenen gemakkelijk gemaakt is. Nieuwe technieken kunnen hergebruik hier een boost geven.

Ga zeker eens kijken bij bedrijven die aan urban mining doen. Rotor DC uit Brussel of New horizon uit Nederland zijn zulke firma’s. Je vindt er allerhande bouwmaterialen, zoals hout, isolatie en beton, maar ook voor de afwerking kan je er terecht. Lampen, sanitair, vloeren en veel meer worden uit te slopen gebouwen gered en geoogst om straks bij jou een nieuw leven te krijgen.